Rau gia vị là gì? Các loại rau gia vị phổ biến nhất

Các loại rau gia vị từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền ẩm thực, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Với hương thơm đặc trưng và khả năng làm dậy vị món ăn, các loại rau gia vị giúp tạo nên sự cân bằng và tinh tế trong từng bữa ăn và tôn vinh bản sắc ẩm thực của từng vùng miền. Trong bài viết này, Cao đẳng Du lịch Sài Gòn sẽ điểm qua những loại rau gia vị phổ biến nhất hiện nay và giá trị của chúng trong ẩm thực hàng ngày.

Một số các loại rau gia vị phổ biến tại Việt Nam

Rau gia vị là gì?

Rau gia vị là những loại rau được sử dụng để tăng thêm hương vị, mùi thơm và hấp dẫn cho các món ăn. Đây thường là các loại rau có mùi thơm đặc trưng, khi thêm vào món ăn sẽ làm dậy vị và tạo nên sự phong phú cho hương vị. Ngoài ra, các loại rau gia vị còn được sử dụng để trang trí món ăn, làm tăng màu sắc hài hòa và tạo nên sự hấp dẫn về mặt thị giác.

Các loại rau gia vị phổ biến nhất tại Việt Nam

Trong văn hóa ẩm thực Việt Nam, các loại rau gia vị không chỉ đơn thuần là nguyên liệu, mà còn chứa đựng giá trị truyền thống và sự sáng tạo trong cách chế biến. Mỗi loại rau gia vị dưới đây có một đặc trưng riêng, góp phần làm phong phú bản sắc ẩm thực từng vùng miền. 

Hành lá

Hành lá, còn được gọi là hành xanh hoặc hành tươi, là một trong các loại rau gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Đây là phần thân non và lá xanh của cây hành (thuộc chi Allium). Hành lá có hương vị nhẹ nhàng, hơi cay và mùi thơm đặc trưng, thường được sử dụng để tạo điểm nhấn cho các món ăn.

Hành lá có thể được dùng sống hoặc chế biến trong nhiều món ăn khác nhau. Chúng thường được thái nhỏ để rắc lên món canh, cháo, phở, hoặc các món xào, giúp tăng thêm hương vị và màu sắc. Ngoài ra, hành lá còn được dùng để ướp thực phẩm, làm dầu hành hoặc trang trí món ăn, tạo sự bắt mắt và hấp dẫn.

Không chỉ là nguyên liệu làm đẹp món ăn, hành lá còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe, như cung cấp vitamin A, C và các khoáng chất thiết yếu, cũng như hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Đây chính là lý do hành lá trở thành một trong các loại rau gia vị không thể thiếu trong bếp Việt.

Một số các món ăn Việt sử dụng hành lá bao gồm: Phở bò, phở gà, cháo hành, canh rau cải hành gừng, trứng chiên hành, cơm tấm sườn bì chả (rắc hành mỡ)…

Hành lá

Ngò rí

Ngò rí, hay còn được gọi là rau mùi, là một trong các loại rau gia vị rất phổ biến ở Việt Nam và nhiều nền ẩm thực khác trên thế giới. Tên khoa học của ngò rí là Coriandrum Sativum, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae). Ngò rí có lá xanh mềm mại, mùi thơm đặc trưng và vị hơi cay nhẹ pha chút chua, làm tăng hương vị hấp dẫn cho các món ăn.

Ngò rí thường được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau, từ món nước như phở, canh, súp, cho đến món chiên, xào hoặc trộn gỏi. Bên cạnh việc dùng lá, hạt của ngò rí cũng được sử dụng làm gia vị khô, đặc biệt trong các món ăn Ấn Độ, Trung Đông và Bắc Phi.

Ngoài việc làm phong phú hương vị món ăn, ngò rí còn có một số lợi ích sức khỏe, như giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm, và cung cấp các dưỡng chất quan trọng như vitamin C, K và các chất chống oxy hóa. Đây là một trong các loại rau gia vị không thể thiếu trong nhiều căn bếp, đặc biệt khi cần làm nổi bật hương vị món ăn truyền thống.

Một số các món ăn Việt sử dụng ngò rí bao gồm: Phở bò, phở gà, canh cua đồng, bún riêu cua, gỏi gà ngò rí, súp gà, súp hải sản…

Ngò rí

Ngò gai

Ngò gai, còn được gọi là mùi tàu, là một trong các loại rau gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam và nhiều nước khác. Tên khoa học của ngò gai là Eryngium Foetidum, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae). Đặc trưng của ngò gai là lá dài, mép lá có răng cưa, và mùi thơm mạnh, hơi nồng nhưng rất đặc trưng.

Ngò gai thường được sử dụng để tăng hương vị cho các món phở, bún, canh hoặc món nướng. Khi thái nhỏ và cho vào món ăn, ngò gai giúp làm dậy mùi thơm và tạo cảm giác ngon miệng hơn. Ngoài ra, ngò gai còn được dùng trong các món gỏi hoặc nước chấm, đóng vai trò làm phong phú hương vị.

Không chỉ là nguyên liệu làm đẹp món ăn, ngò gai còn có những lợi ích sức khỏe đáng chú ý, như hỗ trợ tiêu hóa, kháng viêm, và giảm cholesterol. Chính vì những đặc điểm này mà ngò gai trở thành một trong những loại rau gia vị được yêu thích và không thể thiếu trong nhiều căn bếp gia đình.

Một số các món ăn Việt sử dụng ngò gai bao gồm: Phở bò truyền thống, canh cá chua ngọt, cháo gà, cháo vịt, gỏi cuốn tôm thịt…

Ngò gai

Ngò ôm

Ngò ôm, hay còn được gọi là rau om, rau ngổ hoặc ngổ hương, là một trong các loại rau gia vị quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Tên khoa học của ngò ôm là Limnophila Aromatica, thuộc họ Hoa mõm chó (Plantaginaceae). Đặc điểm của ngò ôm là lá nhỏ, mềm, có mùi thơm nhẹ, pha chút vị cay và chua rất độc đáo, khiến nó trở thành nguyên liệu lý tưởng để làm dậy hương vị của các món ăn.

Ngò ôm thường được sử dụng trong các món nước như canh chua, lẩu, hoặc ăn kèm với phở và bún. Nó không chỉ giúp món ăn thêm hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, như hỗ trợ tiêu hóa, giải nhiệt và có tính kháng viêm. Ngoài ra, ngò ôm còn được dùng trong các bài thuốc dân gian để chữa cảm, đầy hơi và một số bệnh liên quan đến tiêu hóa.

Một số các món ăn Việt sử dụng ngò ôm bao gồm: Canh chua cá lóc, lẩu chua (lẩu thái, lẩu cá), bún mắm miền tây, canh khoai môn rau ngổ…

Ngò ôm

Rau răm

Rau răm là một trong các loại rau gia vị phổ biến, thường được sử dụng trong ẩm thực Việt Nam và một số nước Đông Nam Á. Tên khoa học của rau răm là Persicaria Odorata, thuộc họ Rau răm (Polygonaceae). Rau răm có lá thuôn dài, xanh mướt và mùi thơm cay nhẹ đặc trưng, mang đến hương vị độc đáo cho các món ăn.

Rau răm thường được dùng trong các món ăn như trứng vịt lộn, gỏi, cháo hoặc các món hải sản. Nó giúp cân bằng vị tanh của thực phẩm, làm dậy hương vị và kích thích vị giác. Ngoài ra, rau răm cũng được ăn sống hoặc kèm với nhiều món nước.

Không chỉ là nguyên liệu làm phong phú ẩm thực, rau răm còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Theo y học cổ truyền, rau răm có tính ấm, giúp hỗ trợ tiêu hóa, kháng khuẩn và giảm cảm giác đầy hơi. Đây chính là một trong những loại rau không thể thiếu trong các bữa ăn truyền thống của người Việt.

Một số các món ăn Việt có sử dụng rau răm bao gồm: Bánh tráng trộn, trứng vịt lộn, gỏi ngó sen tôm thịt, cháo lươn, cơm gà rau răm, mít trộn…

Rau răm

Húng lủi

Húng lủi, còn gọi là rau húng lủi hay bạc hà cay, là một trong các loại rau gia vị quen thuộc ở Việt Nam. Tên khoa học của húng lủi là Mentha Arvensis, thuộc họ Bạc hà (Lamiaceae). Loại rau này nổi bật với lá nhỏ, xanh mướt, thân mềm và mùi thơm đặc trưng, mang đến cảm giác tươi mát khi sử dụng.

Húng lủi thường được dùng để ăn sống hoặc làm gia vị cho các món ăn như bún, lẩu, chả giò, và các món trộn. Hương thơm mát dịu của húng lủi giúp làm dịu vị béo của món ăn, đồng thời kích thích vị giác, làm món ăn trở nên hấp dẫn hơn.

Không chỉ được đánh giá cao trong ẩm thực, húng lủi còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo y học dân gian, loại rau này giúp hỗ trợ tiêu hóa, làm dịu cơn đau bụng, và có tác dụng kháng khuẩn tự nhiên. Húng lủi thật sự là một loại rau tuyệt vời, vừa giúp món ăn thêm ngon vừa mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng!

Một số các món ăn Việt sử dụng húng lủi bao gồm: Nem cuốn, gỏi cuốn, bánh tráng cuốn thịt heo, bún thịt nướng, lẩu thái, lẩu bò nhúng giấm, salad rau thơm…

Húng lủi

Thì là

Thì là là một trong các loại rau gia vị quen thuộc trong ẩm thực. Tên khoa học của thì là là Anethum Graveolens, thuộc họ Hoa tán (Apiaceae). Đặc trưng của thì là là lá mảnh, mềm, có mùi thơm nhẹ nhàng nhưng rất đặc biệt, kết hợp giữa hương cay nồng và mùi ngọt mát.

Thì là thường được sử dụng để làm gia vị trong các món ăn như cá kho, canh cá, cháo, và đặc biệt là các món hải sản, vì nó giúp khử mùi tanh rất hiệu quả. Ngoài ra, thì là còn được dùng để trang trí và làm phong phú thêm hương vị cho món ăn.

Không chỉ là một nguyên liệu ẩm thực, thì là còn có nhiều lợi ích về mặt sức khỏe. Nó chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin C, A và chất xơ, giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và giảm viêm. Nhờ vậy, thì là không chỉ làm món ăn ngon hơn mà còn góp phần cải thiện sức khỏe toàn diện.

Một số các món ăn Việt sử dụng thì là bao gồm: Canh cá rô đồng, cá diêu hồng, chả cá Lã Vọng, cá hấp thì là, cháo cá lóc…

Thì là

Rau húng quế

Rau húng quế là một trong các loại rau gia vị rất quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Tên khoa học của húng quế là Ocimum Basilicum, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Loại rau này có lá xanh, mỏng, hình bầu dục và tỏa ra mùi thơm cay nồng, ngọt dịu, đặc trưng của họ nhà bạc hà.

Húng quế được sử dụng rộng rãi trong các món ăn để làm tăng hương vị và giảm độ ngấy. Người Việt Nam thường dùng húng quế trong các món phở, bún bò, lẩu, hoặc ăn kèm với các món nướng, món xào. Ngoài ra, húng quế cũng được dùng trong các món gỏi, nước chấm hoặc để tạo điểm nhấn cho một số món Ý như pizza hay spaghetti.

Không chỉ hấp dẫn trong ẩm thực, húng quế còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nó chứa các chất chống oxy hóa, giúp kháng viêm và hỗ trợ tiêu hóa. Theo y học cổ truyền, rau húng quế còn được cho là có tác dụng làm dịu tinh thần và giảm căng thẳng. Với những ưu điểm nổi bật, húng quế là loại rau không thể thiếu trong nhiều món ăn.

Một số các món ăn Việt sử dụng rau húng quế bao gồm: Bún bò Huế, hủ tiếu Nam Vang, lẩu gà lá é, cơm chiên húng quế kiểu Thái…

Rau húng quế

Xem thêm về bài viết: Bật mí các loại gia vị tốt cho sức khỏe

Cách bảo quản rau gia vị hiệu quả

Bảo quản các loại rau gia vị đúng cách là việc không hề đơn giản, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam. Với một số mẹo bảo quản dưới đây, bạn không chỉ giữ được độ tươi ngon của rau mà còn tiết kiệm thời gian và tiền bạc khi nấu nướng hàng ngày.

• Rửa sạch và để ráo nước: Trước khi bảo quản, hãy rửa rau gia vị nhẹ nhàng với nước để loại bỏ bụi bẩn. Đảm bảo để rau ráo nước hoàn toàn, vì nước dư thừa có thể gây úng.
• Bọc bằng khăn giấy hoặc khăn vải: Sau khi rau ráo nước, hãy bọc rau bằng khăn giấy hoặc khăn vải mỏng để hút ẩm và giữ rau tươi lâu hơn. Sau đó, đặt rau đã bọc vào túi zip hoặc hộp nhựa kín, sau đó cất trong ngăn mát tủ lạnh.
• Bảo quản trong chai hoặc lọ nước: Với các loại rau có thân dài như hành lá hay ngò rí, bạn có thể bảo quản bằng cách cắm phần gốc vào ly nước sạch. Sau đó, dùng túi nhựa bọc phần ngọn và đặt ở nơi thoáng mát hoặc trong tủ lạnh. Thay nước thường xuyên (1-2 ngày/lần) để giữ rau tươi.
• Đông lạnh rau: Nếu muốn bảo quản lâu hơn, bạn có thể cắt nhỏ rau, cho vào khay đá, đổ nước lên và để đông lạnh. Khi cần dùng, chỉ cần lấy một viên “đá rau” ra là có ngay gia vị tươi. Cách này phù hợp với các loại rau như thì là, ngò rí hoặc húng quế.
• Hút chân không: Sử dụng máy hút chân không là cách lý tưởng để bảo quản rau trong thời gian dài, giúp ngăn oxy hóa và giữ được hương vị tự nhiên.
• Tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp: Luôn lưu trữ các loại rau gia vị ở nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời hoặc nguồn nhiệt để rau không bị héo.

Bảo quản rau trong túi zip để giữ rau tươi ngon lâu hơn

Các loại rau gia vị trên không chỉ làm dậy vị món ăn mà còn phản ánh sự tinh tế của ẩm thực Việt Nam và thế giới. Hy vọng bài viết từ Cao đẳng Du lịch Sài Gòn, đã giúp bạn hiểu hơn về các loại rau này và cách tận dụng chúng hiệu quả trong từng món ăn hàng ngày của bạn.

Để hiểu thêm về cách sử dụng và chế biến thực phẩm, hãy đăng ký chuyên ngành Kỹ thuật Chế biến Món ăn của Cao đẳng Du lịch Sài Gòn. 

Tại đây, sinh viên sẽ được đào tạo bài bản về cách lựa chọn, chế biến và ứng dụng thực phẩm trong ẩm thực dưới sự hướng dẫn của các đầu bếp giàu kinh nghiệm. Chương trình học kết hợp giữa lý thuyết và thực hành trong môi trường chuyên nghiệp, giúp sinh viên nắm bắt các kỹ thuật hiện đại và tiếp cận công nghệ tiên tiến trong ngành.

Ngoài ra, khóa học còn trang bị kiến thức chuyên sâu về dinh dưỡng, an toàn thực phẩm và quản lý bếp ăn, tạo nền tảng vững chắc để sinh viên phát triển sự nghiệp lâu dài. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc tại các nhà hàng, khách sạn cao cấp hoặc khởi nghiệp trong lĩnh vực ẩm thực, tận dụng những cơ hội tiềm năng để mở rộng kinh doanh và xây dựng thương hiệu cá nhân.